به گزارش «نماینده»، روح الله ایزدخواه منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم در یک نشست‌ مجازی به بررسی موانع پیش روی تحقق جهش تولید پرداخت و گفت: تفکر تکنوکراتیک که از سال 68 ریل گذاری  اقتصاد ایران را انجام داده، یکی از موانع جدی تحقق شعار سال است.

وی افزود: حدود سی سال است که اقتصاد کشور توسط تفکر تکنوکرات‌ها اداره می‌شود؛ شخص مرحوم هاشمی رفسنجانی وقتی رئیس جمهور بود در نماز جمعه حاضر شد و اعلام کرد که از سیاست‌های اقتصاد کینزی پیروی می‌کند و به این ترتیب افراد تکنوکرات سازمان‌های مختلف اداری را در قبضه خود گرفتند و دولت‌های دیگر هم نتوانستند ریل را عوض بکنند.

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی با بیان این که افراد تکنوکرات در همه دولت‌ها بوده اند و راست و چپ هم ندارد، عنوان کرد: در واقع می‌توان ادعا کرد که تیم اقتصادی مرحوم هاشمی رفسنجانی پایه گذار تفکر تکنوکراتیک بودند و همان طور گفتم  بعد از جنگ هم در قالب دولت های سازندگی، اصلاحات و بقیه دولت‌ها سیاست هایشان تداوم یافت.

*ذبح تولید به دست تکنوکرات ها

ایزدخواه در تبیین ویژگی‌های مدیریت تکنوکراتیک گفت: اولین ویژگی تکنوکرات‌ها غلبه سیاست‌های عمرانی بر تولیدی است یعنی نگاه آن‌ها به توسعه مبتنی بر عمران است و هر وقت صحبت از توسعه می‌شود تکنوکرات‌ها به این فکر می‌کنند که چه چیزی بسازند.

 وی ادامه داد: تکنوکرات‌ها  هیچ گاه به سمت سیاست‌های غیر عمرانی نرفته‌اند و عمده تمرکز آن‌ها بر ساخت و ساز و امور زیر بنایی بوده است که از نتایج این تفکر می‌توان به تاسیس شهرک‌های صنعتی و مناطق آزاد اشاره کرد.

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم افزود: امور زیربنایی ذاتا بد نیست اما وقتی سیاست تولیدی کشور مشخص نیست آن وقت پروژه‌های زیر بنایی خودش تبدیل به هدف و امری بوجه سوز و غیر مولد می‌شود در حالی که اول باید سیاست‌های تولید به صورت ملی و منطقه ای مشخص باشد و بعد به امور زیربنایی پرداخت.

*افتتاح زدگی آسیب تفکر تکنوکراتیک

ایزدخواه افزود: ویژگی دوم تکنوکرات‌ها پروژه زدگی است یعنی وقتی می‌خواهند در حوزه تولید کار کنند به سراغ پروژه‌ها می‌روند و بدون بررسی واقعیت‌های منطقه‌ای شروع به راه انداختن پروژه‌های متعددی مثل فولاد و پتروشیمی می‌کنند.

وی ادامه داد: پروژه زدگی باعث شده است که از یک سو کشور شاهد انبوه پروژه‌های غیر مزیت داری باشد که راهی برای جمع کردن آن‌ها هم وجود ندارد و از سوی دیگر مدیران به افتتاح زدگی دچار شوند.

*آمایش سرزمین باید در سیاستگذاری‌ها رعایت شود

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی گفت: عدم توجه به آمایش سرزمینی دیگر ویژگی تفکر تکنوکرات‌ها است؛ آمایش سرزمینی باعث می‌شود که ویژگی های انسانی و طبیعی هر منطقه مشخص شود و فعالیت‌ها بر اساس آمایش تعیین شود.

ایزدخواه با اشاره به اهمیت آمایش سرزمینی در هر نوع سیاستگذاری افزود: 50 سال است که دفتر آمایش سرزمینی در سازمان برنامه و بودجه وجود دارد اما اطلاعات آن در تدوین سیاست‌های اقتصادی و تولیدی سر ریز نشده است و حتی اطلاعات موجود در اختیار اندیشکده‌ها و تصمیم سازان قرار نمی گیرد.

وی ادامه داد: اگر کشور بر اساس آمایش سرزمینی  حرکت کند کسی حق ندارد که یک ریال بدون توجیه آمایشی در جایی  پروژه و طرح تعریف کند اما در فقدان آمایش سرزمینی پروژه‌ها با کشمکش و بعضا لابی بین نمایندگان و دولت تصویب و اجرا می‌شود و البته گاهی هم نگاه امنیتی حاکم شده و صرفا برای آرام شدن مردم پروژه تعریف می‌شود.

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم خاطر نشان کرد: برای فهم آسیب‌های فقدان آمایش سرزمینی در کشور می‌توان به طرح اتیلن غرب اشاره نمود که آقای زنگنه به عنوان وزیر نفت در دولت اصلاحات آن را شروع کرد و بر اساس آن قرار بود که گاز از عسلویه در استان بوشهر به مهاباد در استان آذربایجان غربی برسد و در مسیر در هفت استان مجتمع‌های پتروشیمی تاسیس شود اما این طرح از جهت‌های مختلفی از جمله توسعه منطقه‌ای، فنی و حتی امنیتی ایراد داشت که البته در نهایت تا حدی جلو این کار گرفته شد.

ایزدخواه افزود: دولت ها باید ملزم به اجرای آمایش سرزمینی باشند تا لابی گری از بین برود و مناطق مختلف کشور بر اساس مزیت شان فعالیت کنند.

*فناوری پدیده ای چند بعدی است که باید به متخصصان سپرده شود

وی غفلت تکنوکرات‌ها از فناوری را چهارمین ویژگی این افراد دانست و گفت: می‌توان ادعا کرد که تکنوکرات‌ها در بحث فناوری به شدت غافل و بعضا بی‌سواد هستند چرا که که فناوری یک موضوع پیچیده علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است در حالی که تکنوکرات‌ها فقط آن را علمی می بینند و برای همین  آن را در اختیار وزارت علوم که وزارت دانشگاه ها است قرار داده‌اند.

افزود: تکنوکرات‌ها به اسم انتقال فناوری کشور را به کلکسیونی از ماشین آلات خارجی تبدیل کرده‌اند در حالی که اگر سیاستگذاری تولید کشور مبتنی بر فناوری بود نباید به این شکل ماشین آلات خارجی را در کشور تلمبار می‌شد.

ایزدخواه ادامه داد: در حال حاضر مدیران به سفر خارجی می روند و درباره وارد کردن تجهیزات و فناوری تصمیم می‌گیرند در حالی که این وظیفه متخصصان و مهندسان است؛ اگر کشور در این زمینه درست عمل می کرد بعد از یک دفعه  واردات دیگر نیازی به واردات مجدد نبود و نیاز کشور با بومی سازی حل شده بود.

*لزوم تناسب سیاست ها با وضعیت صنایع کوچک و خانگی

وی خاطر نشان کرد: ویژگی بعدی تکنوکرات‌ها این است که سیاست‌های غیر تولیدی بر سیاست‌های تولیدی غلبه دارد یعنی در مواقعی که تزاحم بین سیاست ‌ای مختلف به وجود می‌آید  این سیاست‌های تولیدی است که به محاق می‌رود.

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم با انتقاد از برخی سیاست‌های زیست محیطی گفت: در حال حاضر سیاست‌های محیط زیستی، منطقه‌ای نیست یعنی همان سیاستی که در مناطق شمالی کشور برای حفاظت از فضای جنگلی و محیط زیستی وجود دارد در مناطق کویری و لم یزرع نیز وجود دارد و این موجب نارضایتی تولیدکنندگان و سرمایه گذاران شده است.

ایزدخواه  افزود: در حوزه سلامت و موضوع مجور بهداشتی نیز استانداردهای در نظر گرفته شده در برای صنایع بزرگ است و پاسخگوی صنایع کوچک کشور که 95 درصد صنایع را تشکیل می‌دهدند، نیست و عملا با سنگ اندازی در مسیر تولید باعث می‌شود که تولید ذبح می شود و صنایع خانگی از بین برود.

* رکود بخش زیادی از واحدهای تولیدی بخاطر سیاست‌های بانکی است

وی  گفت: الان بیش از 60 درصد کارخانه‌های کشور طبق آمار رسمی راکد است و من معتقدم که بخش زیادی از این کارخانه‌ها بخاطر سیاست های بانکی و تملک بانک ها راکد هستند چرا که بانک وقتی به یک بنگاه اقتصادی وام می‌دهد اگر چند قسط آن بنگاه عقب بیافتد، بانک کارخانه را تعطیل می‌کند و این موضوع سیاستی ضد تولیدی و ضد اجتماعی است و در کشور های پیشرفته هم صورت نمی‌گیرد.

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی افزود: در مجلس یازدهم تلاش خواهیم کرد که جلو این تعطیلی کارخانه‌ها توسط بانک‌ها را بگیریم تا کارگزان بیکار و صنعت کشور قفل نشود.

وی در جمع بندی این قسمت از اظهاراتش گفت: باید به طور کلی سیاست‌های بهداشتی، محیط زیستی و بانکی متناسب با مناطق مختلف و صنایع کوچک طراحی شود تا تولید کمترین آسیب را ببیند.

*تکنوکرات‌ها به اسم صادرات، تولید را تخریب کردند

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی خاطر نشان کرد: سیاست‌های واردات و خرید خارجی چون می‌تواند به تولید داخل ضربه بزند باید کنترل شود و افرادی با تعارض منافع نباید مسئول واردات شوند والا مثل اکنون نتیجه سیاست‌های وارداتی یه ضرر تولید تمام می‌شود.

ایزدخواه افزود: امروزه بازار داخلی کشور یک ابزار مهم برای پیشرفت است و باید در اختیار صنعتگر داخلی باشد نه این که مفت به خارجی‌ها داده شود.

وی خاطر نشان کرد: تکنوکرات‌ها در سال های پس از جنگ با ایجاد دوگانه خودکفایی- صادرات در عمل خودکفایی را کوبیدند و گفتند که دوره آن گذشته است اما الان همان صادراتی که ادعایش را می‌کردند نیز محقق نشد.

گفت: البته از همان ابتدا دوگانه خودکفایی - صادرات غلط بود اما در واقع تکنوکرات‌ها به اسم توسعه صادرات، تولید و خودکفایی را تخریب کردند.

ایزدخواه با انتقاد از سیاستگذاری حوزه زمین و تاثیر مخرب آن بر حوزه تولید افزود: سیاست‌های حوزه زمین به گونه‌ای است که در حال حاضر انواع مختلف زمین خواری اعم از کوه خواری و مرتع خواری وجود دارد و مزارع و کارخانه‌ها به راحتی تغییر کاربری داده شده و به پاساژ و آپارتمان تبدیل می‌شوند که همگی این ها ضد تولید است.

وی خاطر نشان کرد: کشور در حوزه بیمه، مالیات و حتی صادرات نیز ضد تولید عمل می‌کند چرا که اساسا فضای سیاستگذاری حوزه تولید در کشور وجود ندارد.

*نهاد سازی برای حمایت از تولید صورت نگرفته است

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی گفت: ویژگی بعدی تکنوکرات‌ها عدم اصلاحات ساختاری در حوزه تولید است که مصادیق آن انحصارات عجیب و غریب در اقتصاد و مداخلات افراط گونه دولتی‌ها در کار تولید است اما به این مسائل اصولا پرداخته نشده و در عوض کشور درگیر جرح و تعدیل‌های نظام اداری بوده که آن هم دردی از کشور دوا نکرده است.

ایزدخواه با انتقاد از فقدان تحقیقات بر روی موضوع مهمی همچون دلالی در حوزه کشاورزی و عملی نشدن اصلاحات ساختاری برای رفع آن خاطر نشان کرد: امروز در وزارت جهاد کشاورزی که دومین وزارتخانه پژوهشی کشور است برای انواع نژادها مراکز پژوهشی وجود دارد اما برای دلالی که جز مسائل اصلی کشاورزی هست حتی یک دفتر هم وجود ندارد.

وی با با بیان این که تکنوکرات‌ها به نهاد سازی در حوزه اقتصاد توجهی ندارند، گفت: کشور در حال حاضر از نهادهای پشتیبانی تولید تقریبا بهره مند نیست و آن چند موردی هم که تحت عنوان صندوق‌های ضمانت سرمایه گذاری ایجاد شده است به دلایل مختلف نمی‌تواند تولید  کشور را متحول کند از طرف دیگر نهادی مانند بورس کالا نیز که تاسیس شده است و می توانست که به نفع تولید باشد امروز عملا همان دلالی قرون وسطایی را به صورت یک ارتقا یافته در قالب بورس کالا باز تولید می‌کند.

*تکنوکرات ها نگاه اجتماعی به اقتصاد ندارند

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم افزود: تکنوکرات‌ها اساسا نگاه اجتماعی به تولید و کل اقتصاد ندارند؛ آن‌ها برای ابعاد اجتماعی اقتصاد راهکار و حتی مسئله هم ندارند و تقریبا صفر هستند.

ایزدخواه ادامه داد: اما مگر می‌شود رابطه تولید را با مردم، فرهنگ‌ها وخرده فرهنگ‌ها ندید در حالی که ویژگی‌های شغلی مناطق مختلف کشور به صورت تاریخی متفاوت است و هر منطقه به صورت پیشه مخصوص به خود را داشته است.

وی گفت: تکنوکرات‌ها یک ملغمه‌ای از کمونیستی‌ترین سیاست‌ها تا لیبرال‌ترین سیاست‌ها را در کشور اجرا کرده‌اند که یک سوی آن قانون سفت و سخت کار برای جلوگیری از اخراج کارگر است و سوی دیگر آن هم اجرای خصوصی سازی بی ضابطه‌ای که اموال ملی را است که به ثمن بخس به انسان‌های نااهل می‌فروشد.

*باید به سیاست‌های تولید در کشور توجه شود

دبیر سابق اندیشکده جهاد اقتصادی افزود: امروز در دنیا توان دولت‌ها به دارایی هایی فیزیکی نیست بلکه به دارایی‌های نرم و مدیریتی آن‌ها است و سامانه‌های اطلاعاتی مصداقی از موضوع است اما آن چیزی که در کشور مشاهده می‌شود این است که علارغم وجود برخی اطلاعات، تولید کننده خودش باید برای جمع آوری اطلاعات به جست و جو بپردازد در حالی که اگر فقط اطلاعات جمع آوری شده توسط دولت در اختیار عموم قرار بگیرد تولید کنندگان و محققین از آن‌ها استفاده می کنند.

ایزدخواه با تاکید بر لزوم تدوین سیاست تولید در کشور گفت: سیاست تولید چیزی غیر از سیاست‌های محیط کسب و کار است چرا که سیاست‌های بانکی، مالیاتی و صادراتی صرفا محیط کسب و کار را می‌سازد اما اصل خود سیاست‌های تولید است که جای آن خالی است؛ باید گفت که کشورهایی که امروزه صنعتی هستند با اتکا به سیاست‌های حوزه تولید به مرحله صنعتی شدن رسیده‌اند.

*رشد اقتصادهای شرق آسیا مبتنی بر نسخه بومی بود و نه راهکارهای بانک جهانی

وی افزود: بانک جهانی گزارشی دارد تحت عنوان معجزه شرق آسیا که در آن صراحتا بیان می‌کند که سیاست‌هایی که کشور هایی شرقی آسیا اجرا کردند که منجر به ریشه کنی بیکاری شد برخلاف سیاست‌هایی بود که خود بانک جهانی تجویزکرده بود.

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم  افزود: ژاپنی‎ها هم خود اذعان می‌کنند که در پیشرفت خود به نسخه‌های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول اتکا نکرده‌اند بلکه متناسب با نیاز خود سیاستی را اتخاذ کردند ولی متاسفانه در کشور ما بعد از پایان جنگ بلافاصله سیاست‌های صندوق بین المللی پول در کشور پیاده شد و تا کنون نیز برخی بر اجرا و تداوم آن سیاست ها اصرار دارند.